Δυσκολία
Κατηγορίες
ΕΝΑ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΣ ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Ηλίας Γιαννίρης
Μέρος Πρώτο
"Βάλε μέσα το δάχτυλό σου και μέτρα ως το 12", έλεγε η γιαγιά μου στη μητέρα μου όταν έφτιαχναν γιαούρτι.
Εγώ ήμουν μικρός ακόμη για να καταλάβω.
Αργότερα η μητέρα μου μου εξήγησε, έχοντας το δάχτυλο τεντωμένο διδακτικά, όπως συνήθιζε:
"Για να φτιάξεις γιαούρτι πρέπει να βράσεις το γάλα για είκοσι λεπτά. Πρέπει να είσαι πάνω από την κατσαρόλα και να φυσάς για να μην σου χυθεί. Μετά κατεβάζεις την κατσαρόλα από τη φωτιά και περιμένεις να μισοκρυώσει. Κάθε τόσο βάζεις μέσα το δάχτυλό σου και αρχίζεις να μετράς. Αν το δάχτυλό σου καίγεται πριν φτάσεις στο δώδεκα, το βγάζεις και περιμένεις. Όταν κρυώσει τόσο ώστε να αντέχεις να έχεις το δάχτυλό σου μέσα στο γάλα μέχρι το 12, τότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να ρίξεις τη μαγιά. Κατάλαβες;"
Κατάλαβα. Αλλά γιαούρτι δεν είχα αποπειραθεί ποτέ να φτιάξω. Η φαντασία μου το είχε σαν μαγικό. Φωτιές, αλχημείες, μάγια, δάχτυλα, μαγγανείες. Και όταν το έφτιαχναν το σκέπαζαν και δεν το κουνούσαν καθόλου. Και επειδή το πάτωμα ήταν ξύλινο, κάθε φορά που πλησίαζαν προς τα σκεπασμένα γιαούρτια ακροπατούσαν. Λες και θα τα ξύπναγε ο κακός δράκος και δεν θα άφηνε να πήξει το γάλα! Που να διανοηθώ να φτιάξω γιαούρτι μετά από τέτοιες "μαγικές" διαδικασίες. Ασε που φοβόμουν μην καώ. Πάντοτε όμως, όποτε πήγαινα στο χωριό και τύχαινε να έχει η μητέρα μου γιαούρτι, το περιδρόμιαζα για τα καλά. Σας διαβεβαιώνω ότι το γιαούρτι της μητέρας μου με μέλι Ικαρίας δεν έχει δεύτερο στον κόσμο.
Πριν μερικές ημέρες μου τηλεφωνεί ο υπεύθυνος του ΧΑΟΣ και ΟΨΗ και με ρωτάει αν ξέρω κάτι σχετικό με το γιαούρτι, για το επόμενο τεύχος. Αμέσως ο νους μου πήγε στο "μέτρα ως το δώδεκα" της γιαγιάς. Είπα, "θα δω". Μετά πήγα για Χριστούγεννα στο νησί. Μια από τις ερωτήσεις που έκανα σε όλους ήταν το πώς έφτιαχναν οι παλιοί το γιαούρτι στο νησί. Ρωτώντας από δω και από κεί κατέληξα ότι, παλιά, σπάνια περίσσευε γάλα. Αλλά, κι όταν περίσσευε το έκαναν τυρί (καθούρα). Πολύ-πολύ σπάνια έφτιαχναν γιαούρτι.
Ήμουν όμως τυχερός γιατί η μητέρα μου πήρε γάλα από τις γελάδες της παπαδιάς και ετοιμαζόταν να φτιάξει γιαούρτι. Έκατσα από πάνω της και παρακολουθούσα. Μου φάνηκαν όλα όπως τα ήξερα, δηλαδή το ίδιο μαγικά και δύσκολα. Ξάφνου, γυρίζει και μου λέει:
"Μπορείς να φτιάξεις γιαούρτι και με γάλα από το Σουπερμάρκετ. Αρκεί να πάρεις το φρέσκο, πλήρες γάλα."
"Και η μαγιά;" τη ρώτησα σαστισμένος.
"Δεν χρειάζεται ειδική μαγιά. Παίρνεις ένα κεσεδάκι γιαούρτι πλήρες, τοτάλ. Αυτό χρησιμοποιώ και εγώ".
Πριν προφτάσω να αντιδράσω βάζει μέσα στο γάλα το δάχτυλό της, μετράει ως το δώδεκα και βιαστικά-βιαστικά ρίχνει μέσα το γνωστό μας γιαούρτι, ανακατεύει γρήγορα και βάζει το περιεχόμενο της κατσαρόλας σε ποτήρια και μπολάκια. Τα σκεπάζει με κουβέρτες και ...φύγαμε. Όταν γυρίσαμε από το καφενείο, το γιαούρτι ήταν έτοιμο.
Μέρος δεύτερο
Με το γυρισμό μου στην Αθήνα πήγα κατ' ευθείαν στο Σουπερμάρκετ. Οι οδηγίες που είχα ποτέ δεν ήταν σαφέστερες. Ενάμισι κουτί γάλα φρέσκο, μεγάλο, πλήρες και ένα κεσεδάκι γιαούρτι πλήρες. Έβαλα το γάλα στη φωτιά ώστε να βράσει λίγο. Δεν χρειαζόταν βέβαια βράσιμο επί είκοσι λεπτά, γιατί αυτό το 'καναν οι παλιοί για απολύμανση, και τούτο 'δω είναι παστεριωμένο. Είχα αρχίσει να ανησυχώ γιατί μια σημαντική απομυθοποίηση συνόδευε τις πράξεις μου. Χιλιάδες γνωμικά και μύθοι για βοσκοπούλες, τσελιγγάτα, συνταγές της γιαγιάς και παραδοσιακό τρόπο ζωής είχαν αρχίσει να καταρρέουν. Τρόμος με είχε πιάσει μπροστά στην σκέψη ότι τελικά το να φτιάξεις γιαούρτι είναι πολύ -μα πολύ- απλό. Απλούστατο.
Πήρα θάρρος. Ετοιμάζοντας τα μπολάκια μαζί με την κόρη μου, βάλαμε σε δυο από αυτά Καοτόνικ, σε άλλα δυο μικρά κομματάκια μήλο, σε άλλα δυο μπανάνα. Τα υπόλοιπα μπολάκια τα αφήσαμε σκέτα.
Ύστερα ήρθε η μαγική στιγμή. Η κόρη μου παρακολουθούσε από κοντά, και είμαι σίγουρος ότι θα πίστευε ότι κάνω μάγια, όταν έβαλα το δάχτυλό μου μέσα στο γάλα και μέτρησα: "ένα, δύο, τρία, τέσσερα, πέντε, έξη, εφτά ... άου! Δεν είναι έτοιμο ακόμη". Ανοιξα το γιαούρτι για να το 'χω έτοιμο. Ξανά το δάχτυλο μέσα, ξανά μέτρημα. Τελικά, όταν έφτασα στο δώδεκα, ανακάτεψα το γιαούρτι με το γάλα και γεμίσαμε τα μπολάκια. Τα σκεπάσαμε με κουβέρτες, πετσέτες και κουζινόπανα και τα αφήσαμε ήσυχα-ήσυχα να κρυώσουν. Μετά από τέσσερις περίπου ώρες πλησιάζουμε και ξεσκεπάζουμε σιγά-σιγά τα καλύμματα. Ω! του θαύματος! Το γάλα είχε πήξει!
Επίλογος
Ο καινούργιος χρόνος μας βρήκε στην πόλη να τρώμε γιαούρτι φτιαγμένο από τα χεράκια μας. Αστικό γιαούρτι, χειροποίητο, δεν είχα ποτέ μου φανταστεί ότι θα υπήρχε. Και τώρα, όχι μόνο υπάρχει αλλά το φτιάχνω εγώ ο ίδιος. Η κόρη μου έτρωγε τέσσερα μπολάκια τη μέρα. Σχεδόν αρχίσαμε να τσακωνόμαστε για το ποιος θα πρωτοφάει. Την τελευταία φορά που έφτιαξε γιαούρτι η γυναίκα μου, η κόρη μου την μάλωσε γιατί δεν είχε βάλει σε κανένα γιαούρτι καοτόνικ.
Κάποια στιγμή χτύπησε το τηλέφωνο. Μαζί με τα χρόνια πολλά του, ο υπεύθυνος του περιοδικού ΧΑΟΣ και ΟΨΗ με ρωτούσε αν έχω κάτι για το περιοδικό σχετικά με το γιαούρτι.
"Έχω, του λέω, αλλά δεν είναι αυτό που φαντάζεσαι. Είναι σχετικό με το πώς μπορεί ο καθένας στην πόλη να φτιάξει γιαούρτι μόνος του. Αρκεί να βάλεις το δάχτυλο μέσα στο γάλα και να μετρήσεις ως το δώδεκα".
"Μη μου πεις ότι το ΧΑΟΣ και ΟΨΗ στάθηκε αιτία για να κάνεις γιαούρτι;" με ρώτησε.
"Ναι, βέβαια" του απάντησα.
"Στείλτο μου" μου είπε.
Και να το! Τώρα που το διαβάσατε δεν έχετε παρά να δοκιμάσετε.
Είμαι σίγουρος ότι θα διασκεδάσετε και εσείς όπως και εμείς. Ίσως όμως, μαζί με τη διασκέδαση, θλιφτείτε και εσείς όπως και εμείς, από τον τόσο ρεαλισμό και την τόση απομυθοποίηση του πράγματος.
Βέβαια, αν βρείτε πυτιά... θα γίνει καλύτερο!
Ηλίας Γιαννίρης
Μέρος Πρώτο
"Βάλε μέσα το δάχτυλό σου και μέτρα ως το 12", έλεγε η γιαγιά μου στη μητέρα μου όταν έφτιαχναν γιαούρτι.
Εγώ ήμουν μικρός ακόμη για να καταλάβω.
Αργότερα η μητέρα μου μου εξήγησε, έχοντας το δάχτυλο τεντωμένο διδακτικά, όπως συνήθιζε:
"Για να φτιάξεις γιαούρτι πρέπει να βράσεις το γάλα για είκοσι λεπτά. Πρέπει να είσαι πάνω από την κατσαρόλα και να φυσάς για να μην σου χυθεί. Μετά κατεβάζεις την κατσαρόλα από τη φωτιά και περιμένεις να μισοκρυώσει. Κάθε τόσο βάζεις μέσα το δάχτυλό σου και αρχίζεις να μετράς. Αν το δάχτυλό σου καίγεται πριν φτάσεις στο δώδεκα, το βγάζεις και περιμένεις. Όταν κρυώσει τόσο ώστε να αντέχεις να έχεις το δάχτυλό σου μέσα στο γάλα μέχρι το 12, τότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να ρίξεις τη μαγιά. Κατάλαβες;"
Κατάλαβα. Αλλά γιαούρτι δεν είχα αποπειραθεί ποτέ να φτιάξω. Η φαντασία μου το είχε σαν μαγικό. Φωτιές, αλχημείες, μάγια, δάχτυλα, μαγγανείες. Και όταν το έφτιαχναν το σκέπαζαν και δεν το κουνούσαν καθόλου. Και επειδή το πάτωμα ήταν ξύλινο, κάθε φορά που πλησίαζαν προς τα σκεπασμένα γιαούρτια ακροπατούσαν. Λες και θα τα ξύπναγε ο κακός δράκος και δεν θα άφηνε να πήξει το γάλα! Που να διανοηθώ να φτιάξω γιαούρτι μετά από τέτοιες "μαγικές" διαδικασίες. Ασε που φοβόμουν μην καώ. Πάντοτε όμως, όποτε πήγαινα στο χωριό και τύχαινε να έχει η μητέρα μου γιαούρτι, το περιδρόμιαζα για τα καλά. Σας διαβεβαιώνω ότι το γιαούρτι της μητέρας μου με μέλι Ικαρίας δεν έχει δεύτερο στον κόσμο.
Πριν μερικές ημέρες μου τηλεφωνεί ο υπεύθυνος του ΧΑΟΣ και ΟΨΗ και με ρωτάει αν ξέρω κάτι σχετικό με το γιαούρτι, για το επόμενο τεύχος. Αμέσως ο νους μου πήγε στο "μέτρα ως το δώδεκα" της γιαγιάς. Είπα, "θα δω". Μετά πήγα για Χριστούγεννα στο νησί. Μια από τις ερωτήσεις που έκανα σε όλους ήταν το πώς έφτιαχναν οι παλιοί το γιαούρτι στο νησί. Ρωτώντας από δω και από κεί κατέληξα ότι, παλιά, σπάνια περίσσευε γάλα. Αλλά, κι όταν περίσσευε το έκαναν τυρί (καθούρα). Πολύ-πολύ σπάνια έφτιαχναν γιαούρτι.
Ήμουν όμως τυχερός γιατί η μητέρα μου πήρε γάλα από τις γελάδες της παπαδιάς και ετοιμαζόταν να φτιάξει γιαούρτι. Έκατσα από πάνω της και παρακολουθούσα. Μου φάνηκαν όλα όπως τα ήξερα, δηλαδή το ίδιο μαγικά και δύσκολα. Ξάφνου, γυρίζει και μου λέει:
"Μπορείς να φτιάξεις γιαούρτι και με γάλα από το Σουπερμάρκετ. Αρκεί να πάρεις το φρέσκο, πλήρες γάλα."
"Και η μαγιά;" τη ρώτησα σαστισμένος.
"Δεν χρειάζεται ειδική μαγιά. Παίρνεις ένα κεσεδάκι γιαούρτι πλήρες, τοτάλ. Αυτό χρησιμοποιώ και εγώ".
Πριν προφτάσω να αντιδράσω βάζει μέσα στο γάλα το δάχτυλό της, μετράει ως το δώδεκα και βιαστικά-βιαστικά ρίχνει μέσα το γνωστό μας γιαούρτι, ανακατεύει γρήγορα και βάζει το περιεχόμενο της κατσαρόλας σε ποτήρια και μπολάκια. Τα σκεπάζει με κουβέρτες και ...φύγαμε. Όταν γυρίσαμε από το καφενείο, το γιαούρτι ήταν έτοιμο.
Μέρος δεύτερο
Με το γυρισμό μου στην Αθήνα πήγα κατ' ευθείαν στο Σουπερμάρκετ. Οι οδηγίες που είχα ποτέ δεν ήταν σαφέστερες. Ενάμισι κουτί γάλα φρέσκο, μεγάλο, πλήρες και ένα κεσεδάκι γιαούρτι πλήρες. Έβαλα το γάλα στη φωτιά ώστε να βράσει λίγο. Δεν χρειαζόταν βέβαια βράσιμο επί είκοσι λεπτά, γιατί αυτό το 'καναν οι παλιοί για απολύμανση, και τούτο 'δω είναι παστεριωμένο. Είχα αρχίσει να ανησυχώ γιατί μια σημαντική απομυθοποίηση συνόδευε τις πράξεις μου. Χιλιάδες γνωμικά και μύθοι για βοσκοπούλες, τσελιγγάτα, συνταγές της γιαγιάς και παραδοσιακό τρόπο ζωής είχαν αρχίσει να καταρρέουν. Τρόμος με είχε πιάσει μπροστά στην σκέψη ότι τελικά το να φτιάξεις γιαούρτι είναι πολύ -μα πολύ- απλό. Απλούστατο.
Πήρα θάρρος. Ετοιμάζοντας τα μπολάκια μαζί με την κόρη μου, βάλαμε σε δυο από αυτά Καοτόνικ, σε άλλα δυο μικρά κομματάκια μήλο, σε άλλα δυο μπανάνα. Τα υπόλοιπα μπολάκια τα αφήσαμε σκέτα.
Ύστερα ήρθε η μαγική στιγμή. Η κόρη μου παρακολουθούσε από κοντά, και είμαι σίγουρος ότι θα πίστευε ότι κάνω μάγια, όταν έβαλα το δάχτυλό μου μέσα στο γάλα και μέτρησα: "ένα, δύο, τρία, τέσσερα, πέντε, έξη, εφτά ... άου! Δεν είναι έτοιμο ακόμη". Ανοιξα το γιαούρτι για να το 'χω έτοιμο. Ξανά το δάχτυλο μέσα, ξανά μέτρημα. Τελικά, όταν έφτασα στο δώδεκα, ανακάτεψα το γιαούρτι με το γάλα και γεμίσαμε τα μπολάκια. Τα σκεπάσαμε με κουβέρτες, πετσέτες και κουζινόπανα και τα αφήσαμε ήσυχα-ήσυχα να κρυώσουν. Μετά από τέσσερις περίπου ώρες πλησιάζουμε και ξεσκεπάζουμε σιγά-σιγά τα καλύμματα. Ω! του θαύματος! Το γάλα είχε πήξει!
Επίλογος
Ο καινούργιος χρόνος μας βρήκε στην πόλη να τρώμε γιαούρτι φτιαγμένο από τα χεράκια μας. Αστικό γιαούρτι, χειροποίητο, δεν είχα ποτέ μου φανταστεί ότι θα υπήρχε. Και τώρα, όχι μόνο υπάρχει αλλά το φτιάχνω εγώ ο ίδιος. Η κόρη μου έτρωγε τέσσερα μπολάκια τη μέρα. Σχεδόν αρχίσαμε να τσακωνόμαστε για το ποιος θα πρωτοφάει. Την τελευταία φορά που έφτιαξε γιαούρτι η γυναίκα μου, η κόρη μου την μάλωσε γιατί δεν είχε βάλει σε κανένα γιαούρτι καοτόνικ.
Κάποια στιγμή χτύπησε το τηλέφωνο. Μαζί με τα χρόνια πολλά του, ο υπεύθυνος του περιοδικού ΧΑΟΣ και ΟΨΗ με ρωτούσε αν έχω κάτι για το περιοδικό σχετικά με το γιαούρτι.
"Έχω, του λέω, αλλά δεν είναι αυτό που φαντάζεσαι. Είναι σχετικό με το πώς μπορεί ο καθένας στην πόλη να φτιάξει γιαούρτι μόνος του. Αρκεί να βάλεις το δάχτυλο μέσα στο γάλα και να μετρήσεις ως το δώδεκα".
"Μη μου πεις ότι το ΧΑΟΣ και ΟΨΗ στάθηκε αιτία για να κάνεις γιαούρτι;" με ρώτησε.
"Ναι, βέβαια" του απάντησα.
"Στείλτο μου" μου είπε.
Και να το! Τώρα που το διαβάσατε δεν έχετε παρά να δοκιμάσετε.
Είμαι σίγουρος ότι θα διασκεδάσετε και εσείς όπως και εμείς. Ίσως όμως, μαζί με τη διασκέδαση, θλιφτείτε και εσείς όπως και εμείς, από τον τόσο ρεαλισμό και την τόση απομυθοποίηση του πράγματος.
Βέβαια, αν βρείτε πυτιά... θα γίνει καλύτερο!
MORFAT Creamy
Το MORFAT Creamy είναι φυτικό προϊόν που αντικαθιστά τη σαντιγί, είναι φτιαγμένη από άπαχο γάλα και φυτικά λιπαρά και δεν έχει συντηρητικά. Είναι συσκευασμένη σε μεταλλικό δοχείο, με ειδικό καπάκι...
Πόσο καιρό διατηρείται ένα τυρί
Τα μαλακά τυριά πρέπει να τρώγονται σχεδόν αμέσως μετά την αγορά τους. Ένας γενικός κανόνας είναι ότι όσο πιο σκληρό είναι ένα τυρί, τόσο περισσότερο διατηρείται φρέσκο. Αλλά να θυμάστε πως το τυρί...
Φορμαέλλα Παρνασσού
Η φορμαέλλα είναι παραδοσιακό ελληνικό τυρί που παρασκευάζεται από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα ή μείγματα αυτών, στην περιοχή της Αράχωβας Παρνασσού. Είναι σκληρό τυρί, με πικάντικη γεύση και πλούσιο...
