ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΚΑΦΕΣ, ΤΣΑΙ, ΡΟΦΗΜΑΤΑ
Ο ΦΡΑΠΕΣ ΤΟΥ ΦΑΝΤΑΡΟΥ

Κατ'αρχήν μια διευκρίνιση σχετικά με τον τίτλο: Συνήθως κάνουμε λόγο για φραπέ του φαντάρου και εννοούμε αυτό το νερουλό κατασκεύασμα του ΚΨΜ. Δημιουργείται έτσι η λανθασμένη εντύπωση ότι στον ελληνικό στρατό τα καημένα τα παιδιά που υπηρετούν δεν έχουν ούτε καφέ της προκοπής να πιούνε. ΛΑΘΟΣ. Στους 18 (τόσοι δεν είναι;) μήνες της θητείας του, ο Έλλην φαντάρος έχει αρκετό χρόνο να μάθει απο τους παλιούς και να εξασκηθεί με θρησκευτική ευλάβεια και προσήλωση την υψηλή τέχνη του χτυπημένου κρύου καφέ, κοινώς φραπέ.

Για την ιστορία, η αρχική ιδέα λανσαρίστηκε από την ίδια την Nestle-Hellas ώς εναλλακτική μέθοδος παρασκευής του στιγμιαίου Nescafe Classic κάπου στην δεκαετία του 70 εάν δεν απατώμαι. Ο λόγος ήταν ότι μέχρι τότε τον στιγμιαίο τον έπινε ο κόσμος ζεστό, και φυσικά το καλοκαίρι οι πωλήσεις έπεφταν λόγω ζέστης. Επρεπε λοιπόν να βρούν ένα τρόπο στο τμήμα μάρκετινγκ να αυξήσουν τις καλοκαιρινές πωλήσεις, και έτσι γεννήθηκε η ιδέα του παγωμένου καφεδοπαρασκευάσματος.

Για τον ίδιο ακριβώς λόγο, η φραπεδιά αποτελεί ελληνική και μόνο πατέντα. Οπως θα διαπιστώσουν οι αναγνώστες μας, στο εξωτερικό ο φραπές είναι άγνωστος, και αλλοιμονο σε όποιον μεταναστεύει προς τα έξω και δεν παίρνει σέικερ μαζί του! Μόνον πρόσφατα αρχίσαν οι ξένοι να ανακαλύπτουν τις χάρες του παγωμένου καφέ, ο οποίος τα τελευταία χρόνια αποτελεί εκλεκτή και ακριβή σπεσιαλιτέ στις κυριλέ καφετέριες του εξωτερικού. Κάτι που εμείς απολαμβάνουμε εδώ και 30 χρόνια.

Γιατί όμως τον ονομάσανε φραπέ; Η χρήση της γαλλικής λέξης 'frappe' (παγωμένος) αποτελεί άλλο ένα κόλπο του μάρκετινγκ. Ο φραπές δεν έχει καμμία σχέση με τη Γαλλία, εις την οποία και είναι παντελώς άγνωστος, οπως δηλαδή και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η επιλογή του ξένου όρου έγινε για να εκμεταλλευτούν την ξενομανία του Έλληνα: Ο,τι είναι ξένο, ή φαίνεται να είναι ξένο, πουλάει καλύτερα γιατί θεωρείται πιο κυριλέ, πιο χάι, πιο ανεβασμένο, πιο εξευγενισμένο (έτσι σκεφτόταν τότε ο νεοέλληνας - χρειάστηκαν περίπου δεκαπέντε χρόνια, από την καμπάνια της κυβέρνησης 'ο επιμένων ελληΝΙΚΑ' μέχρι το τρίτο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης για να αρχίσουμε να εκτιμάμε την νεοελληνική μας κουλτούρα και τις παραδοσιακές διατροφικές μας συνήθειες).

Αρκετά με την ιστορία τώρα, και ας περάσουμε στη μεθοδολογία, όπως προβλήθηκε αρχικά και όπως αναπτύχθηκε και ωρίμασε και εξελίχθηκε χάρη στην έρευνα και στο μόχθο που κατέβαλαν γενιές φαντάρων (και να μην ξεχνάμε, "οι απολαύσεις κρύβονται στις λεπτομέρειες").

• Καταρχήν, ο μόνο ένας καφές είναι κατάλληλος, και αυτός είναι ο Nescafe Classic. Ολα τα άλλα είναι απομίμες. Επίσης, δεν πρέπει να είναι από την μεγάλη συσκευασία, που ο καφές είναι σκόνη θρυμματισμένη. Είναι σημαντικό να είναι οι χοντροί διογκωμένοι κόκκοι των μικρότερων συσκευασιών, ο αέρας που περικλείουν παίζει το ρόλο του.
• Στο ποτήρι βάζουμε 4-5 παγάκια και τα αφήνουμε να παραμείνουν για όσο κάνουμε την υπόλοιπη διαδικασία.
• Οταν πάμε να ρίξουμε μέσα τον καφέ και τη ζάχαρη, το σέικερ πρέπει να είναι στεγνό. Θεόστεγνο. Αλλιώς θα κολλήσει ο καφές στα τοιχώματα και δεν θα ξεκολλάει με τίποτα, και το τελικό κατασκέυασμα θα είναι νεροζούμι αφού όλος ο καφές θα μείνει μέσα στο σείκερ.
• Πόσο νερό θα βάλουμε μέσα στο σέικερ; Αυτή είναι η δύσκολη ερώτηση, και η πιο σημαντική. Γενικά, άν το σέικερ έχει στον πάτο διάμετρο παρόμοια με τη διάμετρο του κλασσικού φραπεδοπότηρου, τότε βάζουμε όσο νερό χρειάζεται για να σκεπάσει τον καφέ και τη ζάχαρη, σύν άλλα δύο περίπου χιλιοστά. Αυτό όμως δεν ισχύει άν ο καφές είναι σκέτος ή πολύ ελαφρύς, γιατί τότε καταλήγουμε με πολύ λίγο νερό στο σέικερ και δεν γίνεται παιχνίδι. Εκτός φυσικά αν χρησιμοποιήσουμε μικρότερο σέικερ.
• Χτύπημα: Αλύπητο. Πολύ και δυνατό. Βαράτε πάνω κάτω, κρατώντας το σέικερ από το καπάκι (για να μην φύγει και γίνει ατύχημα). Οχι περιστροφικές κινήσεις. Οχι κόλπα και φιγούρες. Την ίδια παλινδρομική κίνηση συνέχεια, με μικρό πλάτος ταλάντωσης. Δύο λεπτά τουλάχιστον (φτιάχνει και καλούς τρικέφαλους). Αν κουραστείτε αλλάζετε χέρι. Βαράτε συνέχεια μέχρι που να μην ακούγεται το χτύπημα τον κόκκων ζάχαρης στα τοιχώματα του σέικερ (αν ακούγονται, τότε δεν έχουν διαλυθεί ακόμα, βαράτε κι'άλλο!). Οταν είναι έτοιμο τότε τα περιεχόμενα δεν κανουν τον ψιλό νερουλό ήχο 'χλικ-χλάκ', αλλά ένα πιο βαθύ και κρεμώδες 'χλακ-χλούκ'. Επίσης (για κάποιο λόγο που ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω), αν ο φραπές είναι καλός τότε η πίεση εντός του σέικερ έχει μειωθεί, με αποτέλεσμα το χαρακτηριστικό 'παφ' που ακούγεται όταν τραβάτε το καπάκι για να ανοίξει το σέικερ.
• Το περιεχόμενο τότε είναι κρεμώδες (όχι λεπτός αφρός δηλαδή, όχι σαν σαπουνάδα, αλλά παχύρρευστος με μικροσκοπικές φυσαλίδες, ώστε να είναι σαν κρέμα ανοιχτόχρωμη καφετια), και διογκωμένο αρκετά ώστε να γεμίσει μισό φραπεδοπότηρο (2/3 μαζί με τα παγάκια). Αφού το αδειάσετε στο ποτήρι, ΞΕΠΛΕΝΕΤΕ με κρύο νερό το καπάκι μέσα στο σέικερ, ΞΕΠΛΕΝΕΤΕ με το ξέπλυμα αυτό το ίδιο το σέικερ, και όλο μέσα στο ποτήρι, έτσι ώστε να μην πάει καθόλου καφές χαμένος. Επαναλαμβάνετε με μικρές ποσότητες κρύου νερού την διαδικασία αυτή 1-2 φορές, έτσι ώστε να μην έχει μείνει κρέμα καθόλου μέσα στο σέικερ ή στο καπάκι.
• Συμπληρώνετε το ποτήρι με κρύο νερό, αφήνοντας, αν θέλετε, χώρο για το γάλα.
• Αν βάλετε γάλα, το μόνο που είναι κατάλληλο είναι το ΝΟΥΝΟΥ το κλασσικό, ή το Βλάχας. Οχι light. Οχι άλλη μάρκα εβαπορέ. Οχι φρέσκο γάλα. Οχι κρέμα γάλακτος. Οχι παγωτό βανίλια. Ολα αυτά είναι απομίμες και βραχυπρόθεσμες πατέντες, και χαλάνε αυτή την άριστα φιλοσοφημένη και ισορροπημένη συνταγή.